Wirusy są wszechobecne w naszym życiu codziennym. Możemy spotkać je w większości miejsc, w które się udajemy. Wywołują one wiele różnych schorzeń, takich jak sezonowa grypa, jelitówka, czy poważniejsze choroby, takie jak np. wirusowe zapalenie wątroby, które może prowadzić do rozwinięcia się marskości i raka wątroby lub wirus HIV, który wywołuje AIDS. Aby dobrze zrozumieć mechanizm działania wirusów, należy najpierw zadać sobie podstawowe pytanie: co to są wirusy?
Czym są wirusy?
Wirusy to cząstki zakaźne o niewielkich rozmiarach, które mogą infekować wszystkie formy życia. Wirusy same w sobie nie wykazują funkcji życiowych, nie odżywiają się, ani nie namnażają poza organizmem żywiciela. Dopiero po wniknięciu do organizmu żywego infekują jego komórki i zaczynają się namnażać. Z powodu tych niezwykłych właściwości, wirusy nie są zaliczane do organizmów. Wirusy określa się jako wewnątrzkomórkowe pasożyty, które korzystając z możliwości gospodarza, namnażają się kosztem jego komórek. Są one całkowicie zależne od żywych komórek gospodarza, bez których nie mogłyby się powielać i rozprzestrzeniać.
Budowa wirusów
To, jak wirusy są zbudowane, zależy od ich rodzaju. Występują bowiem różnice w budowie poszczególnych odmian wirusów. Można jednak wyróżnić trzy podstawowe elementy, z których zbudowany jest każdy wirus. W najprostszych wirusach można wyróżnić dwa elementy: kwas nukleinowy oraz kapsyd. Wirusy mogą zawierać jeden z dwóch rodzajów kwasów nukleinowych. Może być to DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy lub RNA, czyli kwas rybonukleinowy. Kapsyd jest to swego rodzaju białkowa otoczka, która osłania materiał genetyczny wirusa. Kapsyd może zawierać różne elementy zbudowane np. z białek, które pomagają wirusowi wnikać nierozpoznanymi do wnętrza komórek gospodarza.
Co to są wirusy DNA i RNA?
Jak wcześniej wspomniano, wirusy mogą zawierać jeden z dwóch rodzajów kwasów nukleinowych: DNA lub RNA. Od tego, jaki zawierają kwas nukleinowy, zależy sposób wnikania przez nie do komórki gospodarza. Ponieważ materiał genetyczny człowieka zbudowany jest z DNA, wirusy zawierające materiał genetyczny w tej postaci mogą łatwo wbudować go do komórek ludzkich organizmów. RNA wirusy muszą natomiast przepisać informację genetyczną z RNA na DNA, a dopiero później wbudować swoje DNA do DNA komórki gospodarza.
Jak namnażają się wirusy?
Każda komórka organizmu człowieka co jakiś czas ulega podziałom. Wirusy po wbudowaniu swojego materiału genetycznego do DNA gospodarza mogą powielać swoją informację genetyczną, korzystając z jego mechanizmów replikacji. Dzięki temu ich materiał genetyczny zostaje powielony, w komórce produkowane są także odpowiednie białka, które zostaną później wykorzystane do budowy kapsydu. Następnie dochodzi do składania elementów wirusa w całość i do uwolnienia ich z komórki. Może to zachodzić kosztem komórki gospodarza, prowadząc do jej śmierci lub bez jej uszkodzenia.
Jak leczyć choroby, które wywołują wirusy?
Leczenie objawów infekcji wirusowej często polega jedynie na łagodzeniu stanu zapalnego, aby zapobiec dalszemu namnażaniu się wirusów. Jeśli wirusy są łagodne, wystarczy domowe leczenie objawów, a infekcja sama ustępuje po około 7 dniach. Jeśli jednak dochodzi do infekcji wirusem, który może powodować poważne uszkodzenia w organizmie, stosuje się często specjalne leki hamujące namnażanie się wirusów, mogą to być np. blokery odwrotnej transkryptazy w przypadku RNA-wirusów.
Jak zapobiegać infekcjom, które wywołują wirusy?
Kiedy dowiemy się już, co to są wirusy, można w łatwy sposób dowiedzieć się, jak zapobiegać ich rozprzestrzenianiu się. Najważniejsza jest przede wszystkim profilaktyka i niedopuszczenie do zarażenia się danym wirusem. Można to osiągnąć na przykład podczas stosowania żeli lub płynów z wysoką zawartością alkoholu, które zostały przeznaczone do dezynfekcji rąk. Można ich używać po dotykaniu przedmiotów, które są narażone na kontakt z wieloma osobami dziennie. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko przeniesienia wirusa z dłoni na błonę śluzową, np. poprzez potarcie oka czy dotknięcie ust zanieczyszczoną ręką. W ten sposób ograniczone zostanie ryzyko wniknięcia wirusa do organizmu i rozpoczęcie jego namnażania.
Szczególnie w zawodach medycznych, pracy w laboratorium, czy też pracy z żywnością zaleca się także stosowanie rękawiczek, które również pomogą zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. Jeśli jesteśmy chorzy i borykamy się z kaszlem lub katarem, warto w miejscach publicznych nosić maseczkę ochronną, aby zapobiec przenoszeniu się wirusa na inne osoby. Minimalizuje to ryzyko zainfekowania się dużej ilości osób i szybkiego namnażania wirusa. W ten sposób dbamy nie tylko o siebie, ale także o innych.
Gdzie kupić środki ochrony indywidualnej?
Wiesz już, co to są wirusy, dlatego warto teraz zastanowić się, jak się przed nimi chronić. Pomogą w tym z pewnością dobrej jakości środki ochrony indywidualnej. Rękawiczki ochronne, maseczki ochronne, a także płyn do dezynfekcji możesz zamówić w ComboMedical. Zamówione w naszym sklepie internetowym artykuły to gwarancja doskonałej ochrony przed wirusami i bakteriami. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bakterii, przeczytaj nasz artykuł – Co to są bakterie?
